انسان موجودی پیچیده و متنوع است. به همین دلیل برای آگاهی بیشتر از خود، باید بسیاری از زمينه‌های درک خود را توسعه بدهد. زمینه‌های اصلی خودآگاهی شامل ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌های شخصی، عادات، نیازهای روانشناختی، احساسات و عواطف است.

هنگام بحث از خودآگاهی، مهم است که هر یک از ما ارزش‌های شخصی خود را بدانیم و بر آنها تمرکز کنیم.

در مورد خودآگاهی، مزایا و تاثیر آن بر خود بیشتر بدانید

انسان موجودی پیچیده و حساس است که ماهیت منحصر به فرد خود را دارد. پیچیدگی‌های شخصیتی انسان به آگاهی و درک عمیقی نیاز دارد. اگر این آگاهی ایجاد شود، فرد به راحتی می‌تواند در مسیر پیشرفت و تکامل در جنبه های مختلف زندگی مانند روابط خانوادگی، کاری، حرفه ای و اجتماعی قرار بگیرد.

به همین دلیل برای آگاهی بیشتر از خود، باید بسیاری از زمينه‌های درک خود را توسعه داد. زمینه‌های اصلی این خودآگاهی شامل ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌های شخصی، عادات، نیازهای روانشناختی، احساسات و عواطف است. در ادامه مقاله هر کدام از این موارد بیشتر مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

زمینه‌های اصلی خودآگاهی

1- شخصیت

ما به طور معمول شخصیت، ارزش‌ها و نیازهای خود را بر اساس آنچه در مورد خود می‌آموزیم، تغییر نمی‌دهیم. درک درست از شخصیت خود می‌تواند به ما کمک کند، موقعیت‌هایی را پیدا کنیم، که در آنها امکان رشد خواهیم داشت.

خودآگاهی و شناخت شخصیت به ما کمک می‌کند، تا از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که استرس بیش از حد را تجربه خواهیم کرد، پیشگیری کنیم.

به عنوان مثال، اگر شما فردی کاملاً درونگرا هستید، احتمالاً فشار بیشتری در موقعیت فروش نسبت به یک فرد کاملاً برونگرا تجربه خواهید کرد.

بنابراین، اگر بسیار درونگرا هستید، باید مهارت‌هایی را برای کنار آمدن با تقاضاهای موقعیت فروش که به الگوهای رفتاری از نوع برونگرا نیاز دارد، بیاموزید، یا باید موقعیتی را پیدا کنید که با شخصیت شما سازگارتر باشد.

خودشناسی و شناخت صحیح شخصیت در تحلیل تصمیمات این چنینی به شما کمک می‌کند.

2- ارزش شخصیتی

هنگام بحث از خودآگاهی، مهم است که هر یک از ما ارزش‌های شخصی خود را بدانیم و بر آنها تمرکز کنیم.

به عنوان مثال، اگر اولویت اول شما حضور در کنار فرزندان خود باشد، فراموش کردن کارهای روزمره و روتین به خاطر این اولویت بسیار آسان است. در طول روز کاری، مشکلات و فرصت‌های زیادی به وجود می‌آیند و ممکن است، لیست کارهایی که باید انجام دهیم، به راحتی از زمان در نظر گرفته شده فراتر بروند و همین امر موجب استرس ما شود.

خودآگاهی، باعث می‌شود تا روی ارزش‌های خود متمرکز شویم، مهمترین آنها را بیابیم، اولویت بندی کنیم و در صورت از دست دادن زمان برای وظایف با اولویت پایین، کمتر نگران شویم.

3- عادت ها

عادت‌های ما رفتارهایی هستند، که به طور معمول و غالباً به صورت خودکار تکرار می‌کنیم. اگر چه ما دوست داریم عادت‌هایی را داشته باشیم که به ما در تعامل موثر با دیگران کمک کنند، اما احتمالاً همه ما می‌توانیم حداقل یکی از عادت‌های خود را که باعث کاهش اثربخشی ما در ارتباط با دیگران می‌شوند، را شناسایی کنیم.

خودشناسی مهمترین قدمی است که به ما در این مورد کمک می‌کند.

به عنوان مثال، اگر شما مدیری هستید، که هرگز قبل از تصمیم گیری با کارمندان خود مشورت نمی‌کنید، این عادت ممکن است در توانایی شما برای ایجاد تعهد در کارکنان خود تداخل ایجاد کند.

اگر شما از این عادت‌های درونی خود اطلاع داشته باشید، راحت‌تر می‌توانید بر آنها غلبه کنید و این یکی دیگر از تاثیرات مهم خودآگاهی است.

4- احساسات و عواطف

خودآگاهی احساسی اخیراً به یکی از موضوعات داغ تبدیل شده است، زیرا این یکی از پنج وجه هوش هیجانی است.

خودآگاهی احساسی به درک احساسات خود، علت ایجاد آنها و چگونگی تأثیر آنها بر افکار و اعمال فرد گفته می‌شود. اگر زمانی از انجام کار خود احساس هیجان داشتید و اکنون این احساس را ندارید شاید از خود پرسیده باشید که آیا می تواند دوباره آن شور و هیجان را در خود ایجاد کرد؟

خودآگاهی احساسی به شما در این زمینه پاسخ می‌دهد.

در واقع پاسخ به این سوال، به درک فرآیندهای داخلی مرتبط با هیجان زدگی مربوط میشود. شخصی که از شناخت عاطفی بالایی برخوردار است، تجربیات عاطفی را به خوبی درک می کند و بنابراین کنترل بیشتری بر آنها دارد.

5-. نیازهای روانشناختی

مازلو و محققان دیگر نیازهای روانشناختی مختلفی را شناسایی کرده اند که رفتارهای ما مانند نیاز به عزت، محبت، تعلق، موفقیت، تحقق خود ، قدرت و کنترل را پیش می‌برند.

یکی از مزایای خودشناسی فهمیدن عوامل تاثیرگذاری است، که بر رفتارهای بین فردی ما تاثیر می‌گذارند.

به عنوان مثال، بیشتر ما احتمالاً افرادی را می‌شناسیم که گرایش زیادی به ترفیع رتبه دارند. آنها جذب مشاغل با شرایط بهتر می‌شوند و به دنبال موقعیت‌های بالا در سازمان خود هستند.

چنین افرادی چیزهایی را می‌خواهند که نماد جایگاه آنها باشد. آنها اصرار دارند که به آنها احترام گذاشته شود و امتیازاتی را می‌خواهند که افراد سطح پایین تر نمی‌توانند داشته باشند.

بعضی اوقات این افراد برای چیزهایی که دیگران نتیجه آنها را غیر قابل تحقق می‌دانند، مثل یک دفتر بزرگتر، می‌جنگند. خودآگاهی نسبت به نیازها باعث ایجاد انگیزه می‌شود و محرک فرد در ادامه مسیر است.

اما اگر خودشناسی در زمینه نیازها به درستی هدایت نشود، برآورده نشدن نیازها می‌تواند باعث ناامیدی، درگیری و استرس شود.